«HOY, PUES, NO PONGO MÁS»

DESPEDIDAS EN LAS CARTAS DE MENDIGATXA

Mariano Mendigatxa
1903-1916

A principios del s.XX Mariano Mendigatxa, un vecino de Vidángoz (Navarra) mantuvo correspondencia con el lingüista Resurrección Mª de Azkue en relación al estudio del dialecto del euskera roncáles (uskara), que sufría un grave retroceso en el Valle del Roncal. Mendigatxa era consciente de que su lengua materna estaba a punto de desaparecer y que él era uno de los últimos hablantes. Esta correspondencia se inicia en 1903, cuando Mendigatxa ya cuenta con 70 años, y se mantiene hasta 1916, cercano a su muerte. Este es el listado de las frases de despedida que se encuentran en las cartas que envió a Azkue desde 1903 a 1916 hasta su muerte.

Hoy, pues, no pongo más.
No pongo más, de aquí hasta la siguiente carta.
Ahora pues, no le pongo más, con esta, adiós si no hay más novedades.
Todavía quería decirle algo.
Es suficiente para esta carta.
Hoy no pongo más, vendrá otro tiempo en que yo me extienda.
Estoy queriendo saber sobre usted, con muchas ganas.
Adiós, hasta otra.
Ahora ya no le pongo más, solo que sigo son salud.
Yo querría decir muchas cosas, no sé qué.
Ahora pues me detengo en esta (carta) aquí.
Me queda un poco de preocupación si recibe mis cartas o no.
Mil cargas de recuerdos y que me acuerdo mucho.
Puesto que estoy cansado, ahora ya no le pongo más.
No escribo más pues ya es bastante.
Perdóneme; no le pongo más.
Estoy baldado; no puedo escribir pues no podría estar sentado.
Cuando quiera que lo desee, desde ahí envíeme la dirección, a dónde debo escribir.
Pocos son los días que pasan sin acordarme de usted.
Puesto que no sé dónde es su paradero, no tengo gran esperanza de que llegue esta carta a sus manos.
Estoy con un dolor de ojos malo, no puedo leer ni escribir; por eso le envío esta carta más corta.
No pongo más porque con mi dolor de ojos, por escribir estos renglones, me he quedado medio ciego.
Hoy en día no sé dónde está su paradero; por eso no le envío nada.
Me parece que no recibe, todas las cartas que yo le envío.
Escríbame algo, pues estoy en vilo por saber de usted.
Por lo que le llevo dicho, no le pongo más.
Rogando por su salud, me despido de usted hasta otra.
Ahora pues no le digo más sino que estoy lleno de salud, y que querría que usted esté en la misma forma.
Por el frío que hace, se me cae la pluma de la mano y no puedo escribir más.
Adiós, hasta otra.
Tanta carta como le he enviado, no sé ya qué decir.
Nada más. Adiós, hasta otra.
Espero que, como hasta la fecha, me mandará cuanto ocurra.
No me deje en olvido, no me deje desairado.
Ya sabe que me tiene para todo lo que pueda serle útil.
Si tuviera usted punto fijo de residencia o yo la dirección, de vez en cuando le escribiría, pero sin dirección no puedo.
Adió,hasta cuando usted quiera.
Contando que tal vez sea ésta mi última carta, desde hoy le pido otro favor.
Como recorre usted tantas tierras y nada sé de su paradero, se me queda un resquicio por si llegara a sus manos la presente carta.
Nada más por hoy.
Ya basta por hoy porque me he cansado, quedándome como siempre, adiós hasta cuando usted quiera.
En este momento que son las once y media de la mañana, acabo de cumplir 83 años de vida en este mundo.
Si mis fuerzas le acompañan a la imaginación, todavía no me despido para siempre.
No sé si me equivocaré, a mi se me figura que la presente será la última que reciba usted de mis manos.
Tal vez sea esto alguna chochada mía que yo no conozco.

 

(En uskara, dialecto roncalés)

Egun xa estaud obro isartan.
Eztaud isartan obro, aiketa berziaraino.
Orai xa, eztaud isartan obro; koneki, adios ezbada oboroagoko nobedaderik.
Oraino’re zerbait esan nai noke.
Aski da kontako.
Egun eztaud isartan obro; xinen da berze tenpra bat izanen bainaz luziago
Anixko ganureki nago xakin nai orren gain.
Adios berziaraino.
Orai xa eztaud isartan oboro, solo xarrekitan nazala osagarri.
Nai noke anitx gaiza erran, eta eztakid zer.
Orai xa kontan baratan naz
Kuidao pikor bat baratan zaitad errezibitan tionez ote.
Milla karga gorantzi, eta anitx guartan nazala artaz.
Akaitruk bainago, orai xa eztaud obro isartan.
Ezdaud eskribitan oboro aski lan egitia baita.
Parka beztad; ezdau obro isartan.
Bainago arrainetarik baldatruk; ezdoked eskribi, ezbainaiteke xaxerik egon.
Noiznai den maita dein, kortik oil beztad direzionia, nora biar daudan eskribitu.
Txiki dra egun igartan drenak ortaz guartu bage.
Ezbaidakid non den orren barapena, eztud esprantza andirik el dein karta kaur orren eskiuetra.
Badu arnaborz egun nagola begi min gaxto bateki, ezdoked lei eta ez eskribi; korrengatik karta kaur llaburrago oiltan daud.
Ezdaud oboro isartan zeren, ñore begi minareki, errenglon kuen eskribitiagatik baratu naz erdi utsitruk.
Egun eztakid non den orren barapena; korrengatik eztaud oiltan deusere.
Nola urdu baizaitad ezditiola errezibitan nik karta oiltan dazkadan guziuak.
Eskribi beztad zerbait, bainago airian xakiteko ortaz.
Erranik damadanagatik, ezdaud isartan oboro.
Zure osagarrirengatik otoi egiten, adios berziaraino.
Orai xa ezdaud erraiten oboro ezik osagarriz beterik nagola, eta nai nokela ori egon dein gisa berian.
Otz egiten dionaz, pluma erorten zaitad eskutik, eta ezdoked eskribi oboro.
Adios berziaraino.
Kainbat karta nola oiltu baidaud, ez dakid xa zer erran.
Deus oboro. Adios berze batraino.
Eurkitan dud, eguneraino bikala, zernaiden oiltuko zaitadala.
Ez naza eitz anzpenean, ez naza eitz oiltruk.
Badaki kemen naula biar dion guziuarentako.
Orrek barapen bakotx bat balu edo nik direkzionea, aldizka eskribiten noke, baina direkzione bage, ez doked.
Adios, nai dionaraino.
Aian kaur ene azken karta denez ote nagoen kontan, egun kontaz danik, berze mertxede bat eskatan daud.
Erri anitxetarik ebiltan denez eta yaketa ez baitakid deus orren barapenaz, kuidao pikor bat baratan zaitad karta kaur orren eskiuetra eltan dionez ote.
Egun deus oboro.
Egun ez daud isartan obro, akaitu bainaz, betik baratan nazalaruk gisa berian, adiis orrek nai dion artio.
Orai berian goxeko ameka eta erdiak drelarik, akabatan dur larogeita amar urte egitiaz bizirik mundu kontan.
Ene indarrek urdupenari laguntan badabei, oraino ez naz sekulakoz despeditan.
Ez dakid konfunditen nazan, urdu zaitad kaur orrek ene eskiuetarik errezibiten dion azkena izanen dela.
Aian kair ene txotxakeria bat ez naz guartan.

Los comentarios están cerrados.

Blog de WordPress.com.

Subir ↑